C:\newdesign/thesis/21-mohammadrezamans.pdfنام و نام خانوادگی:
محمّدرضا منصوری
تاریخ دفاع:
1390/0/0
مقطع:
کارشناسی ارشد
خلاصه پایان نامه: بخش نظری ـ ارتقاء سلامت از طریق طراحی
حفظ سلامتی و تندرستی از مهم ترین مواردی است که همواره در شاخه های مختلف علوم مورد توجه می باشد. ورزش، انتخاب خوراک مناسب، مشاوره با افراد متخصص مثال هایی از حفظ یا ارتقاء سطح سلامت فردی است. در این پایان نامه موضوع سلامت، محور اصلی و کیفیت زندگی و عوامل آن، موضوع زیر مجموعه است. همچنین رفتارهای روزمره مؤثر بر سلامت فیزیکی از دیدگاه علوم پزشکی، مطالعات سبک زندگی (life-style studies)، طراحی رفتار (behaviour design) و ارتباط آن ها با طراحی (design) مورد توجه قرار گرفت.
در بخش نظری این پایان نامه، تفکری با نام «ارتقاء سلامت از طریق طراحی» مطرح شد که در آن طراحی در شاخه های «طراحی محیط و خدمات درمانی»، «محصولات و خدمات پزشکی و حفاظتی»، «طراحی ارگونومیک محیط، محصولات و خدمات متناسب با فاکتورهای انسانی»، «طراحی به منظور بهبود رفتارهای اجتماعی»، «طراحی برای افراد مسن و دارای میزان توانایی های متفاوت (تعریف جدیدی به جای واژه ناتوان یا معلول)»، و «طراحی محیط، محصولات و خدمات در ارتباط با سلامت هر روزه افراد» مورد توجه قرار می گیرد.
پس از مطالعات انجام شده، یک تقسیم بندی شامل عوامل فیزیکی و روانی با پنج زیر مجموعه ارائه شد. همچنین پس از انجام پژوهش های موردی (case study) محصولات و خدمات با گرایش طراحی سلامت محور (health-oriented design) پنج گروه شامل افراد مسن، سلامت اجتماعی، پزشکی، حفاظتی، و معلولیت شناسایی و یک گروه با نام سلامت روزانه (daily health) افزوده شد. بر اساس تقسیم یندی ارائه شده، سه عامل گرما و سرما، خوراک، و خواب و بیداری انتخاب و نمونه های موجود بررسی گردید. از میان سه عامل، عامل خواب و بیداری مورد مطالعه جزیی تر قرار گرفت و یک محصول بر اساس یافته ها طراحی شد.
بخش عملی ـ طراحی سیستم روشنایی (چراغ و نورپردازی) به منظور بهبود کیفیت خواب و شادابی در بیداری
یکی از عوامل مؤثر در سطح هوشیاری، کیفیت خواب و به تبع آن بیداری است. به منظور خواب بهتر، تنظیم زمان خواب، شرایط محیطی خواب و چگونگی مدت زمان خواب حائز اهمیت است. کیفیت خواب افراد به دلایل مختلف دچار اختلال می گردد. از فاکتورهای اصلی اثرگذار بر خواب و بیداری یا در واقع دستگاه زیستی بدن انسان (سیرکادین)، نور محیطی است. در واقع آنچه چشمان ما می بیند (visual effects) در مقایسه با اثری که بدن تحت تأثیر نور محیط می گیرد(biological effects)، متفاوت است. بنابر این یافته، نور علاوه بر کارکرد روشنایی، دارای کارکردهای درمانی نیز می باشد. تولید نور هشیارکننده و ایجاد شرایط نوری آرامش بخش در هنگام استراحت، یکی از راهکارهای طراحی جهت کاهش یا رفع اختلال در سیستم سیرکادین می باشد.
طراحی محصول سلامت محور ـ با بهره گیری از این یافته علمی، نورپردازی اتاق خواب مسکونی با هدف ارائه طرحی سلامت محور انتخاب شد. چراغ و نورپردازی طراحی شده، دارای قابلیت کنترل شده کاهشی و افزایشی انتشار نور در دو طیف رنگی آبی به صورت نور مکمل روشنایی محیطی، طیف نارنجی، و ترکیبی از این دو می باشد که با انجام تنظیمات ساعت خواب و بیداری، محیط را نورپردازی می کند. در طراحی شکل ظاهری (form) و عملکرد، داده های جمع آوری شده از نتایج حاصل از انتشار پرسشنامه آنلاین (66 پاسخ) در میان استفاده گننده گان، و مصاحبه از فروشندگان محصولات روشنایی، فرم دایره متناسب با شکل ذهنی خورشید و ماه به عنوان منابع طبیعی انتشاردهنده نور، بافت ترنسلوسنت الهام گرفته شده از گلبرگ گل در انتخاب مواد سازنده لایه های منتشر کننده نور به طور غیر مستقیم و همچنین همخوانی ویژگی های دکوراتیوِ محصول با محیط پیرامونی مورد توجه قرار گرفت.
C:\newdesign/thesis/20-mohammadrezamans.pdfنام و نام خانوادگی:
محمّدرضا منصوری
تاریخ دفاع:
1386/0/0
مقطع:
کارشناسی
خلاصه پایان نامه: مقدمه ـ سازمان بهداشت جهانی (WHO) در سال 1981 میلادی، معلولیت را ایجاد اختلال در رابطه بین خود و محیط تعریف کرده است. به بیان دیگر معلولیت عبارت است از مجموعهای از عوامل جسمی، ذهنی و اجتماعی و یا ترکیبی از آن ها که به نحوی در زندگی شخص اثر نامناسب بر جای گذارده است و مانع ادامه زندگی وی به صورت طبیعی میگردد. چنین فردی اغلب به دلیل نبود (یا کمبود) امکان زندگی مستقل از نظر شخصی و اجتماعی نیازمند توان بخشی میباشد.
در فرهنگ ایرانی، به ویژه در میان مسلمانان، به دلیل توجه ویژه به شستشو با آب پس از عمل دفع، فرد کم توان تا جایی که امکان پذیر است، باید به محیط توالت برای عمل دفع در خانه، اداره و یا مراکز درمانی منتقل شود. همچنین در فرهنگ ایرانی، استفاده بلند مدت از محصولات رواج دارد که این مورد باید در استحکام و ماندگاری محصول و انتخاب مواد تشکیل دهنده آن مورد توجه قرار گیرد. در طراحی فرم ظاهری و انتخاب رنگ، توجه به ویژگی های روحی ـ روانی، گوشه گیری، افسردگی و مواردی از این دست بایستی لحاظ گردد.
نتایج بخش نظری ـ نتایج پرسشنامه جمع آوری شده و مطالعات انجام شده بر روی محصولات مورد استفاده توسط افراد ناتوان و یا کم توان حرکتی نشان می دهد، 30% این افراد به هیچ وجه از کیفیت وسایل کمکی خود راضی نیستند؛ 20% دارای رضایت نسبی هستند و 10% کاملا" راضیند. ایمنی کم و استفاده از مواد نامرغوب مؤثر در دوام محصول عمده ترین عامل عدم رضایت از سوی مصرف کننده اعلام شده است. در این پایان نامه، پس از مطالعات نظری انجام شده، مؤلفه های ایمنی، سادگی و بهینه سازی کارکرد، به کارگیری حداکثر توانایی و استقلال فرد، قابلیت نظافت، استحکام، فرم ظاهری و ارگونومی محصول با حفظ اولویت تعیین گردیده است.
گروه هدف ـ در تقسیم بندی سازمان بهداشت جهانی (WHO)، از میان انواع ضعف و یا فلج اندام های بدن، و از انواع ناتوانی و کم توانی ها، نوع پاراپارزی در درجاتی که فرد امکان ایستادن بر روی پاهای خود و حرکت آهسته با کمک وسیله کمک حرکتی چرخ دار و یا بدون چرخ را دارد، گروه هدف طراحی می باشد. از انواع سه گانه کم توانی، نوع جسمی و در اولویت دوم نوع اجتماعی مورد نظر است. بنابراین در این پایان نامه افراد کم توان در اندام تحتانی با ویژگی های «کم توان حرکتی در اندام های پایینی»، «دارای توانایی ایستادن در کوتاه مدت»، «دارای توانایی استفاده از اندام های فوقانی»، و «توانا در راه رفتن با وسایل کمک حرکتی» به عنوان گروه هدف انتخاب شد.
طراحی محصول ـ در بخش عملی این پایان نامه (یعنی طراحی محصول) از میان محصولات کمک حرکتی، واکر به دلیل تناسب با هدف تعیین شده (آسان سازی عمل حرکت و دفع افراد کم توان) انتخاب شد. در طراحی بدنه و دستگیره واکر مؤلفه های بیان شده در اهداف، در مقایسه با نمونه های موجود، بهبود یافت. دستگیره طراحی شده شامل سه قسمت می باشد که در عمل حرکت فرد، برخاستن و نشستن به منظور عمل دفع و حرکت دست بر روی دستگیره بین این دو عمل مورد استفاده قرار می گیرد. محل گرفتن دست برای هر یک از دو عمل حرکت و دفع توسط نشانگر در معرض دید استفاده کننده قرار دارد. ابعاد و زوایای قسمت های مختلف دستگیره، مچ، آرنج و کتف را در وضعیت طبیعیِ خنثی (neutral position) نگه می دارد. با توجه به عادات دفع و طهارت در بین ایرانیان، محصول طراحی شده با شرایط استفاده کننده ایرانی مطابقت دارد؛ اگرچه به منظور توسعه طرح منطبق با سایر شرایط (غیر ایرانی یا جهانی)، استفاده از لوازم جانبی پیشنهاد می شود.